Жогорку Кеңештин депутаттары чыгармачыл союздардын укуктук статусун аныктоону сунуштап жатышат. Мирлан Самыйкожо, Аманкан Кенжебаев жана Акылбек Түмөнбаев «Кыргыз Республикасынын чыгармачыл союздары жөнүндө» мыйзам долбоорун иштеп чыгышты.
Демилгечилер түшүндүргөндөй, документ чыгармачыл союздардын укуктук статусун аныктап, маданият, адабият, искусство, театр, кино, музыка жаатындагы чыгармачыл союздардын ишмердүүлүгүнүн укуктук, социалдык, экономикалык жана уюштуруучулук негиздерин белгилейт.
Мыйзам долбоорун иштеп чыгуучулар белгилегендей, бүгүнкү күндө Кыргыз Республикасында:
Кыргыз Республикасынын Улуттук Жазуучулар союзу, 1934-жылы түзүлгөн (580 мүчө);
Кыргыз Республикасынын Сүрөтчүлөр союзу, 1934-жылы түзүлгөн (519 мүчөсү);
Кыргыз Республикасынын Музыкалык ишмерлер союзу 1986-жылы түзүлгөн (420 мүчө);
Кыргызстан композиторлор союзу, 1939-жылы түзүлгөн (62 мүчө);
Кыргызстан театр ишмерлер союзу, 1960-жылы түзүлгөн (400 мүчө);
Кыргызстан кинематографисттер союзу, 1962-жылы түзүлгөн (300 мүчө).
Депутаттардын айтымында, совет доорунда жогоруда аталган бирикмелер мамлекет тарабынан колдоого алынып, алардын башында кыргыз маданиятынын көрүнүктүү ишмерлери турган. 1992-жылдан кийин бул чыгармачыл союздардын бардыгы мамлекеттен каржылык колдоо ала албай калышты. Кээ бирлеринин имараттары да жок.
«Акыркы жылдары мамлекет тарабынан чыгармачыл союздарга каражат бөлүнө баштады, мисалы, быйыл 65 миллион сом бөлүнүп, ал элге керектүү чыгармачыл долбоорлорго (китеп, сүрөт, кино жана башка фестивалдар) бөлүндү», — деп белгилейт.
1959-жылы түзүлгөн Кыргызстан журналисттер союзу, Кыргыз Республикасынын архитекторлор союзу сыяктуу эле мыйзам долбоорун иштеп чыгуучулар тарабынан эске алынган эмес.
